پاک سازی فضای سیاسی، عاملی مهم در رسیدن به وحدت بین مسلمانان
بسمه تعالى
پاک سازی فضای سیاسی، عاملی مهم در رسیدن به وحدت بین مسلمانان
مرجع عالیقدر، حضرت آیت الله شیخ محمد یعقوبی (دام ظله)، بر ضرورت تلاش برای دستیابی به وحدت مسلمانان و از بین بردن اختلافات بین آنها تأیید کرد؛ چراکه این یکی از عالیترین خواستههایی است که قرآن کریم و سنت شریف بدان فراخواندهاند.
ایشان دو گام مهم که موجب تقریب و وحدت بین مسلمانان میشود را بیان داشتند:
1ـ پاک سازی فضای سیاسی و روابط بین کشورهای اسلامی منطقه، به ویژه کشورهایی که در خارج از مرزهای خود دارای تأثیر و نفوذ هستند.[1]
2ـ گشودن درهای اجتهاد برای عالمان واجد شرایط اهل سنت ـ با الگوپذیری از برادران شیعه خود ـ به منظور پیگیری روند استنباط
سپس ایشان در ضمن دیداری که حجت الاسلام دکتر حمید شهریاری (دبیر کل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی) با ایشان داشت[2]، به تفصیل نکته اول پرداخته، فرمود: اغلب، درگیرهای سیاسی که در پشت فرقهگرایی پنهان شده، آتش تنشهای فرقهای و اختلافات مذهبی را دامن میزنند تا از این رهگذر نقشههای خود را پیش برده و به اهداف خود دست یابند. و لذا مردم را با شعارهای مذهبی میفریبند.
اختلافاتی که در روز اول پس از رحلت رسول خدا (صلی الله علیه و آله) شاکله مسلمانان را از هم پاشید، حادثهای سیاسی برای به دست گرفتن قدرت بود. وگرنه قریش در لیاقت و صلاحیت امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) برای پیشوایی مذهبی، از جهت علم و تقوا و جهاد و سبقت در اسلام و راستی و نزدیکی به رسول خدا (صلی الله علیه و آله) شک نداشتند و این را با سخنان و کارهای خویش نشان میدادند. تنها چیزی که بود اینکه آنها به دنبال سیطره و حکومت و رهبری دینی بودند و به این امر تصریح کردند؛ آنجا که گفتند: «قریش ناخوش میدارد که نبوت و خلافت در بنی هاشم جمع شود».
لذا میبینیم از اینکه میراث علمی و دینی در نزد بنیهاشم باشد، اعتراضی نداشتند وتنها میخواستن حکومت را از ایشان بگیرند.
بنابراین، اگر درگیریهایی را که امروز موجب از هم پاشیدگی مسلمانان و هدر رفتن انرژی و تواناییهای آنها شده، تجزیه و تحلیل کنیم، آن را سیاسی خواهیم یافت، که عقیده هیچ دخالتی در آن ندارد؛ اگرچه سعی میکنند آن را اینگونه جلوه دهند. لذا حاکمان کشورهای مسلمان، باید از برخی جاه طلبیها و هوی و هوسهای خود دست برداشته و گسستگی بین خود را کاهش دهند و از شدت دشمنی رسانهای بکاهند؛ که این به کاهش تنشهای فرقهای کمک خواهد کرد و سرزندگی و امنیت و آرامش را به مناطق اسلامی باز خواهد گرداند؛ آنچه ما در سالهای پایانی قرن نوزدهم شاهد آن بودیم؛ که از جمله نتایج آن، ایستادگی همه مسلمان ـ چه شیعه و چه سنی ـ در پشت مقاومت حزب الله در سال 2000، برای آزاد سازی سرزمینهای لبنان بود.
این است که این کشورها را قادر میسازد تا خود را برای توسعه و آبادانی و به کارگیری نیروهای خود در همه زمینهها، آماده سازند.
نکته دوم: مرجع عالیقدر (دام ظله) دوباره درخواست خود را برای ارتقاء سطح برنامههای آموزشی و تحقیق و پژوهش در حوزههای علمیه اهل سنت، به منظور تربیت مجتهدانی کارآزموده مطرح کرد؛ تا اینکه مرجعیت فتوا در نزد ایشان، تنها به علماء مجتهد و باتقوایی منحصر شود که هدف والای خود را کسب رضایت خداوند متعال و صلاح بشر و کرامت او قرار دادهاند و احکام شریعت را از متون دینی صحیح و روشن، بدون سرسپردگی به مذهبی خاص استنباط میکنند. با این روش، در بر روی فتواهای گمراهی، انحراف، عقب ماندگی، جهل و تعصب بسته میشود.[3]
ما در بین اهل سنت در کشورهای اسلامی مییابیم افرادی را که دارای قدرت استنباط احکام هستند و مراجع معظم شیعه میتوانند اولین گام در این زمینه را، با دادن اجازه اجتهاد به آن دسته از عالمان اهل سنت که صلاحیت این کار را دارند، بردارند؛ باشد که مسیر برای اجازات بیشتر و برای نسلهای آینده گشوده شود.
ایشان در پایان از طرح پیشنهادی یکی از میهمانان محترم، با عنوان «دانشگاه اسلامی» به همان شیوهای که در اتحاد اروپا است و نیز بازار مشترک بین مسلمانان، ابراز خشنودی کرده و فرمودند: ما در پیادهسازی اینگونه پروژههای وحدت محور، از دیگران سزاوارتریم؛ چرا که اساس اجتماع ما، بر اطاعت از خداوند متعال و رسولش (صلی الله علیه و آله) ـ و نه تنها مصالح مشترک ـ بنا شده است.
[1]. این سخنرانی معظم له پیش از جلسه محرمانهای بود که در تاریخ 20/1/1400 شمسی، بین مقامات ارشد امنیتی ایران و عربستان سعودی در بغداد برای عادی سازی روابط بین آنها برگزار شد و سپس اظهارات مثبت مقامات دو کشور را در پی داشت.
[2]. این دیدار در روز چهارشنبه 24 شعبان 1442 قمری، مصادف با 18 / 1 / 1400 شمسی صورت گرفته است.
[3]. شیخ الازهر، احمد الطیب در مباحث ماه رمضان خود در همین سال 1442 در قسمت های 18 و 19، از مقدس شمردن میراث دینی و برابر دانستن آن با شریعت انتقاد کرده و گفته: این به جمود فقه اسلامی معاصر میانجامد که این در نتیجه پایبندی کورکورانه عدهای بر فتواها یا احکام فقهی قدیمی است که در زمان خود نوعی نوآوری و مطابقت با مسائل روز به شمار میرفته است. او نسبت به وجود آنچه «فتاوای قدیمی» و «ترویج فتاوای بیشرمانه» خوانده، هشدار داده است.