سرمایه گذاری

سوال: نظر شارع مقدس در مورد فردی که مبلغ 1 میلیون دینار به شخص دیگری می دهد و بر او شرط می کند که هر ماه مقداری پول مثلا 50 هزار دینار به او بدهد بدین لحاظ که وی با آن 1 میلیون دینار کار می کند. آیا چنین معامله ایی صحیح است؟
پاسخ: بسمه تعالی
این معامله مضاربه با شرایط کامل شرعی آن نیست. اصل در این است که عامل با پول تجارت کند و دو نفر با هم بر سر تقسیم سود به مقدارنصف و ثلث یا ربع به توافق برسند و این روش صحیح این نوع فعالیت تجاری است. لکن برخی بازاریان این روش را نمی پسندند چرا که مبالغ دریافتی آنان از صاحبان سرمایه با هم مخلوط مي شود  و تعیین میزان سود هر یک از سرمایه گذاران سخت می باشد. لذا آنها درصد قطعی سود را از اصل سرمایه درنظر می گیرند (مثل آن 5 درصدی که در سوال قید شده) نه از سود که روش مضاربه است.
لذا اگر بخواهیم معامله مذکور صحیح باشد باید شرایط چهارگانه زیر محقق شود بدون اینکه انسان سر خودش کلاه بگذارد كه خداوند متعال فرمود" اصلاً انسان خودش از وضع خود آگاه است در حالي كه ( به زبان ) عذرهائي براي ( دفاع از ) خود ميآورد .‏
این شرايط چنین است: 
1-     مال باید در مالکیت مالک اصلی بماند و به عامل منتقل نمی شود. مثلا نباید دادن پول از سوی مالک به عامل به عنوان قرض باشد یا عامل آن را به عنوان قرض بگیرد که در این صورت دریافت هرگونه وجهی زیاده از سوی قرض دهنده صحیح نیست. روش صحیح این است که پول در ملکیت صاحبش می ماند بطوریکه اگر از عامل پرسیدند این اموال کیست بگوید اموال فلانی است و من با آن کار می کنم.
2-     عامل با این پول باید تجارت و کار کند. لذا جایز نیست فرد با آن اموال مورد نیازش را خریداری کند و در هر ماه مبلغی به مالک بدهد.
3-     مبلغ سود مورد توافق برای پرداخت در هر ماه باید غالبا قابل حصول باشد. یعنی به طور معمول این مقدار سرمایه مبلغی بیش از آنچه در موردش توافق کرده اند سود دهی داشته باشد.
4-     پرداخت سود باید بعد از مشخص شدن مقدار سود باشد و تا وقتی مقدار سود مشخص نشده صاحب مال حق مطالبه چیزی را ندارد.

راننده تاکسی و انتقال افراد فاسق

سوال: آیا جایز است که راننده تاکسی افراد لاابالی را به اماکن فسق و فجور و همانند آن برساند؟
پاسخ: بسمه تعالی
اگر از ابتدای امر می دانست که آنها قصد اجاره ماشین او برای عمل حرامی مد نظر دارند، نباید بپذیرد. اما اگر بعد از اجاره ماشین و جابجایی آنان متوجه مساله شد چیزی بر عهده او نیست.

سرقفلی

سوال: سالها قبل سرقفلی یک مغازه را در حضور دو شاهد و به صورت مکتوب خریداری کردم. بر حسب آنچه در عرف بازار محلی ما رایج است مشتری یعنی مالک سرقفلی به نوعی مالک مغازه شناخته می شود و فروشنده سرقفلی حق تخلیه مغازه را ندارد. در سابق من مطلع نبودم که دادگاه های عراق فروش سرقفلی را به رسمیت نمی شناسند و اکنون بعد از چند سال از خرید سرقفلی مغازه، صاحب ملک خواستار تخلیه مغازه شده و قاضی نیز حکم تخلیه صادر کرده است. من نیز ناچارم مغازه را در قبال دریافت مبلغی که سالها قبل در زمان خرید به فروشنده پرداخت کرده بودم تخلیه کنم در حالیکه قیمت فعلی سرقفلی این مغازه ده ها برابر مبلغی است که اکنون صاحب ملک به من می پردازد. لطفا نظر خود را در این مورد اعلام فرمایید.

پاسخ: بسمه تعالی

مالک باید صاحب سرقفلی را راضی کند و بر او بهره بردن از قوانین وضع شده برای مجبور ساختنش به تخلیه مغازه جایز نیست.