مشارکت زن در مهمترین مسائل جامعه در کنار مرد

(به عنوان مثال حضرت فاطمه زهرا (س))

بسم الله الرحمن الرحیم

مرحوم سید صالح حلی می گوید:

                 ( زینب کبری هر آنچه که بر مادرش پیش آمده را به ارث برده است )

      ( هر چند که زیاده بر مادر خود، از خانه خود به سوی بدترین خانه به اسارت برده شد )

و همچنین مرحوم سید رضا هندی می گوید:

(دختری که مصیبتهای مادرش را به ارث برده ... در مقابل آنها با صبر پدر خویش ایستادگی می کند)

        ( در فراق برادران و فرزندان خویش لحظه ای از مراقبت از اهل و عیال غافل نشد )

حضرت زینب (س) عقیله بنی هاشم پس از مادر خود حضرت زهرا (س) سرور زنان عالم ، صرفا یک سری مصیبتهای متعارف را به ارث نبرده است ، بلکه از مادر خود مواضع تاریخی را به ارث برده که شجاعترین و با شهامت ترین مردان هم توان تحمل آنها را ندارند .

حضرت فاطمه (س) مونس و همدم پدر خود (ص) در سختی ها و مشکلات بود.  به طوری که رسول خدا (ص) در طول دوران رسالت خویش هنگام سختی ها به نزد فاطمه می آمد ، و فاطمه غم های پیامبر (ص) و سنگینی بار مشکلات ایشان را کاهش می داد ،  حضرت زینب نیز پس از مادرش صدیقه طاهره برای پدر خود امیر المؤمنین (علیه السلام) و برادر خود امام حسین و فرزند او حضرت سجاد (علیهم السلام) نیز اینگونه بود .

حضرت فاطمه به صورت اجباری همراه با پدر خویش (ص) از مکه مهاجرت کرد و او را وادار کردند که موطن و نزدیکان خود را ترک کند ، حضرت زینب نیز همراه برادر خویش (ع) به دلیل ظلم یزید و تهدید امام به قتل ، از مدینه به سوی مکه و از آنجا به عراق مهاجرت کرد .

حضرت زهرا (س) همراه با پدر خویش (ص) در جنگهای احد و احزاب مشارکت داشت و زخم های پدر خود را مداوا می کرد ، و ذوالفقار  شمشیر امیر المؤمنین (ع) را از آثار خون پاک می کرد ، حضرت زینب (س) نیز در کربلا همراه با برادر خود (ع) حاضر بود ، و در کربلا دید آنچه را که نباید ببیند .

حضرت زهرا (س) برای دفاع از امام خود امیر المؤمنین (ع) و احقاق حق او  در مسجد نبوی (ص) حاضر شد ، و برای اصلاح مسیر امت و حمایت از دین و جلوگیری از انحراف همه تهمتها را با ادله ای محکم و قاطع رد کرد ، حضرت زینب (س) نیز در کوفه و شام و در تمام مراحل اسارت سخنرانی های کوبنده ای را جهت رسوایی مدعیان خلافت مسلمین ایراد فرمود ، کسانی که از انجام ظالمانه ترین جنایات و هتک حرمت بزرگترین مقدسات که یکی از آنها قتل ریحانه رسول خدا (ص) بود ، هیچ ابایی نداشتند .

وجوه مشترک زیادی بین این دو بانو وجود دارد ، ولی آنچه که بر حضرت زینب (س) وارد آمده بسیار سخت تر و دردناکتر از آن چیزی است که بر حضرت زهرا (س) وارد آمد ؛ چرا که حضرت زهرا (س) در لباس اسارت از شهری به شهر دیگر منتقل نشد تا در برابر بدترین خلق خدا قرار گیرد ، بلکه حرمت آن حضرت هنگام ورود به مسجد نبوی (ص) حفظ شد ، و خیمه های او را آتش نزدند تا آواره بیابان شود ، و دیگر مصیبتهایی که غم بزرگی را بر دل اهل بیت (ع) بر جای گذاشت .

نقشی که حضرت زهرا (س) آن را ایفا کرد هیچ کس حتی امیرالمؤمنین (ع) نمی توانست آن را ایفا کند ؛ چرا که در آنصورت دشمنان او خواهند گفت که علی جوان جویای نامی است که به دنبال رسیدن به قدرت و اعمال نفوذ بر بزرگان قوم خویش است و با این کار بر حقیقت سرپوش می گذاشتند و مردم را گمراه می کردند ، اما حضرت زهرا (س) مبرا از هر گونه تهمت و اشکال بود ، در واقع اگر نهضت مبارک فاطمی اتفاق نمی افتاد هیچ گاه حق امیرالمؤمنین (ع) و امامت ایشان بعد از رسول خدا (ص) ثابت نمی شد .

و به همین شکل اگر خطبه های رسا و آتشین حضرت زینب (س) نبود ، ارزشهای امام حسین (ع) و اهداف قیام او شناخته و منتشر نمی شد ؛ چرا که دستگاه تبلیغاتی امویان بسیار قوی بود و براحتی می توانست حقایق را تغییر دهد ، به طوری که امام حسین (ع) و یاران ایشان را مجموعه از آشوبگران معرفی کردند که بر حاکم خود شورش کرده اند و به دنبال ایجاد آشوب و فتنه بودند و به همین جهت آنها را سرکوب کردند ، و به این ترتیب خونهای پاک آنها در صحرای کربلا بیهوده هدر می رفت ؛ زیرا کسی جز سپاه ظالم اموی در آنجا حاضر نبود تا حقایق را به دیگران منتقل کند .

مساله (امامت) و خلافت بعد از رسول خدا (ص) از بزرگترین ، خطرناکترین و تأثیرگذارترین مسائل جهان اسلام پس از مساله توحید است ، که وظیفه تبیین ، تثبیت پایه ها و اصلاح انحراف ها در آن را دو زن ایفا کردند ، یعنی حضرت فاطمه زهرا (س) سرور زنان عالم و دختر ایشان حضرت زینب (س) عقلیه بنی هاشم .

نتیجه ای که از آنچه بیان شد بدست می آید ، این است که زن می تواند در مهمترین مسائل امت و در بزرگترین چالشهایی که با آن روبه رو است ، هم دوش با مردان نقش خود را ایفا کند ، و صرفا زن بودن نباید توجیهی برای کوتاهی در انجام وظایف باشد ، البته باید دقت کنیم نقشی را که زن ایفا می کند باید متناسب با ویژگی های او باشد .

جامعه امروز ما با مشکلات و چالشهای فراوانی مواجه است ، که نقش زن در مواجهه با آنها می تواند بسیار مهم باشد ، یکی از مسائلی که زن می تواند در آن نقش مهمی را ایفا کند ، مساله تبلیغ احکام شرعی ، نشر معارف اهل بیت (ع) ، امر به معروف و نهی از منکر و آموزش معارف دینی به مردم است ؛ چرا که جهل در میان مردم منتشر شده است و بسیاری از مردم خصوصا زنان نسبت به احکام شرعی اطلاعات کافی را ندارند ، و این وضعیت مطمئنا آن چیزی نیست که خداوند متعال ، پیامبر و اهل بیت ایشان (سلام الله علیهم اجمعین) از ما انتظار دارند . 

زن می تواند بسیاری از مشکلات و ناهنجاریهای اجتماعی را حل کند ،  یکی از این مشکلات اجتماعی مساله طلاق است که در سالهای اخیر به شدت در حال افزایش است ، به طوری که آمار طلاق در بعضی از دادگاه ها به 30 و یا 40 در صد رسیده است ، یعنی تقریبا یک سوم ازدواج ها به طلاق کشیده می شود ، این نتیجه بسیار تأسف باری است ؛ زیرا خداوند متعال به همان اندازه که ازدواج را دوست دارد نسبت به طلاق کراهت دارد ، در روایتی از امام باقر (ع) نقل است  که می فرماید : ( رسول خدا (ص) می فرماید : هیچ بنایی در اسلام محبوبتر از از ازدواج بنا نشده است ) ^([1]) در واقع طلاق ویران کردن محبوبترین بنای خداوند متعال است ، و آثار ناگوار اجتماعی آن بر جامعه و خصوصا کودکان بر کسی پوشیده نیست .

به همین جهت یک حرکت بزرگی باید انجام شود که در آن زنان و مردانی که بدنبال کسب رضایت الهی هستند ، با یکدیگر جمع شوند و بررسی کاملی برای شناخت عوامل افزایش این پدیده ناگوار انجام دهند .  یکی از عواملی که به قبل از ازدواج باز می گردد عدم انتخاب صحیح است ، که علت آن توجه نکردن به ملاکهای حقیقی انتخاب همسر است ، در روایت شریف آمده ( اگر کسی به نزد شما آمد که از اخلاق و تدین او راضی هستید ، او را ازدواج دهید ، در غیر اینصورت در زمین فتنه ایجاد می شود و فساد بزرگی رخ خواهد داد ) ^([2]) همچنین روایتی از پیامبر (ص) در مورد انتخاب همسر آمده ، که می فرماید : ( برای مرد پس از قبول اسلام ، هیچ سودی بهتر و برتر از همسری با یک زن مسلمان نیست ، زنی که مرد با دیدن او خوشحال شود ، هنگامی که او را امر کند اطاعت کند و در غیاب شوهر ، حافظ عفت خویش و اموال وی باشد ) ^([3]) .

بر همین اساس ازدواج کردن به دلیل داشتن ثروت ، موقعیت خوب و یا زیبایی ظاهری بدون در نظر گرفتن تدین ، اخلاق نیکو ، عفت ، اصالت و خانواده محترم اساس مشکلات است .

بخش دوم عوامل طلاق مربوط به بعد از ازدواج است ، مانند سوء استفاده مرد از قیمومیت خود بر زن و تأثیر پذیری از آداب و رسوم اجتماعی نادرست از قبیل ضرورت سخت گیی بر زن تا حدی که ممکن است باعث ظلم بر زن شود ، اما از طرف زن می تواند عدم تحمل شرایط همسر و درک نکردن وضعیت او باشد ، و یا اینکه بعضی از نکات منفی همسر خود را بیش از اندازه بزرگ کند ، یا اینکه مسائلی که بین او و همسرش پیش می آید را با دیگران در میان بگذارد و باعث دخالت آنها در زندگی مشترک خود شود ، و یا شأن خود را بسیار بزرگتر از همسر خود ببیند و عواملی از این قبیل .

به هر حال مسأله بسیار مهم و خطرناکی است که نیازمند زمان زیادی برای بررسی عوامل و ارائه راه حل برای آنها است ، و نیاز به مشارکت گروهای مختلفی از حوزه های علوم دینی ، قضات ، جامعه شناسان ، روانشناسان ، پزشکان و غیره دارد .

چه مقامی بالاتر از آن است که انسان برای غضب الهی غضبناک شود و با رضایت خداوند متعال، راضی شود {پس خدا دعاهای ایشان را اجابت کرد که البته من (که پروردگارم) عمل هیچ کس از مرد و زن را بی‌مزد نگذارم}[4] .