پرتوی از قرآن / 1
پرتوی از قرآن / 1
1. قرآن، مسیر هدایت را روشن میسازد / 10
چشم، آنچه در پیرامونش هست را نمیبیند و کشف نمیکند، مگر بعد از اینکه نوری بر آن شیء بتابد و سپس به چشم منتقل شود. قرآن نیز اینگونه عمل میکند. یعنی مسیر هدایت و ایمان و صلاح و سعادت را روشن میسازد: «وَ مَن كَانَ مَيْتًا فَأَحْيَيْنَاهُ وَ جَعَلْنَا لَهُ نُورًا يَمْشِي بِهِ فِي النَّاسِ كَمَن مَثَلُهُ فِي الظُّلُمَاتِ لَيْسَ بِخَارِجٍ مِّنْهَا؛ آيا كسى كه مرده[دل] بود و زندهاش گردانيديم و براى او نورى پديد آورديم تا در پرتو آن، در ميان مردم راه برود، چون كسى است كه گويى گرفتار در تاريكيهاست و از آن بيرونآمدنى نيست؟» (سوره انعام، آیه 122). بنابراین کسی که با نور قرآن هدایت شود، از جمله رستگاران است.
2. پیروی از رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) در علم آموزی/ 17
پیامبر مکرم اسلام (صلی الله علیه و آله) با وجود مقام والایی که داشتند، ولی همیشه در پی دانش اندوزی بودند و اینگونه دعا میکردند: «خدايا! مرا از آنچه تعليم دادهاى بهرهمند گردان و آنچه را براى من سودمند است به من بياموز و دانش مرا افزون كن». به ما دستور داده شده که از رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) پیروی کنیم. علاوه بر اینکه ما در هر زمان و مکانی، به طلب علم و افزودن دانش سزاوارتر هستیم. پس انسان، جوینده علم باقی میماند، ولو بالاترین مراتب علمی را به دست آورده باشد.
3. سفارش به دانش / 29
توجه به خواندن و علم اندوزی و شناخت، سفارش همیشگی قرآن کریم است و خداوند متعال پیامبرش را بدان تربیت کرده است: «وَ قُلْ رَبِّ زِدْنِي عِلْمًا؛ و بگو: پروردگارا بر دانشم بیفزای!» (سوره طه، آیه 114). در حدیث گهربار نبوی (صلی الله علیه و آله) آمده است: «اگر روزى بر من بگذرد و در آن روز دانشى نياموزم كه مرا به خداوند نزديك كند، طلوع آفتاب آن روز بر من مبارك مباد!»
4. دو پدر این امت / 41
آیات کریمه قرآن درباره وجوب نیکی و احسان به پدر و مادر و حرمت آزار ایشان، بسیار زیاد است که از آن جمله، این آیه شریفه است: «وَ قَضَى رَبُّكَ أَلاَّ تَعْبُدُواْ إِلاَّ إِيَّاهُ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا؛ و پروردگار تو مقرر كرد كه جز او را مپرستيد و به پدر و مادر [خود] احسان كنيد» (سوره اسراء، آیه 23). از مصادیق مهمی که آیه شریفه بدان اشاره میکند، کلامی از امیرالمؤمنین (علیه السلام) است که فرمود: «از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) شنیدم که میفرمودند: من و علی بن ابی طالب دو پدر این امت هستیم و حق ما بر ایشان از حق پدر و مادرشان بزرگتر است؛ زيرا ما آنها را ـ در صورت اطاعت ـ از جهنم نجات میدهيم و به بهشت برين رهنمون میگرديم و از بندگى رهائى بخشیده و به نیکان آزاده ملحق میسازیم»
5. وجوب پاسداری از خانواده / 49
قرآن کریم در آیات بسیاری، توجه ویژه به خانواده را گوشزد کرده است: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا قُوا أَنفُسَكُمْ وَأَهْلِيكُمْ نَارًا وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ؛ اى كسانى كه ايمان آوردهايد، خودتان و كسانتان را از آتشى كه سوخت آن، مردم و سنگهاست حفظ كنيد» (سوره تحریم، آیه 6). این آیه شریفه دربردارنده آموزهای در مسئولیت خانواده و اجتماع است. به علاوه روایت شریفی که می فرماید: «بدانيد كه هر كدام از شما به منزله شبانى هستيد و تمام شما نسبت به رعيّت خود مورد بازخواست قرار مىگيريد». این مسئولیت به جهت وجود تکنولوژیها و ابزار آلات پیشرفتهای که دستگاه فساد و گمراهی و انحراف در اختیار دارد، بیشتر آشکار میشود.
6. شادی حقیقی / 57
انسان با به دست آوردن مال و مقام و فرزند و... شادمان میگردد. ولی همه اینها از بین میروند و لذتشان گذرا است و نمیتوانند انسان را سعادتمند کنند. بلکه سعادت و شادی حقیقی، زمانی رخ میدهد که بتوانیم آن نعمتها را در رسیدن به هدف حقیقی که رضایت خداوند است به کار بندیم. و این جز با ملتزم بودن به طاعت او صورت نمیگیرند؛ همان که سعادت حقیقی را برای انسان به ارمغان میآورد: «قُلْ بِفَضْلِ اللّهِ وَ بِرَحْمَتِهِ فَبِذَلِكَ فَلْيَفْرَحُواْ هُوَ خَيْرٌ مِّمَّا يَجْمَعُونَ؛ بگو: «به فضل و رحمت خداست كه [مؤمنان] بايد شاد شوند.» و اين از هر چه گرد مىآورند بهتر است» (سوره يونس، آیه 58) .
7. غرور ثروت و بینیازی / 64
قرآن کریم با تأسف، به دو احساس بینیازی و سرکشی اشاره کرده، میفرماید: «كَلَّا إِنَّ الْإِنسَانَ لَيَطْغَىٰ، أَن رَّآهُ اسْتَغْنَىٰ؛ حقّاً كه انسان سركشى مىكند، همين كه خود را بىنياز پندارد» (سوره علق، آیات 6 و 7)
زیرا این بیماری روحی، مخالف فطرت انسانی و حکم عقل است. پس فرض اینست که عکس العمل مناسب به هنگام بینیازی، شکر و تواضع و احسان باشد، نه سرکشی و کفر و انکار. این عوارض بیماری در عالم قلب و نفس، به مراتب از عوارض جسمی خطرناکتر است؛ زیرا دومی زندگی دنیوی زودگذر را مورد هجوم قرار میدهد، ولی اولی زندگی جاویدان معنوی را از نابود میسازد.
8. گمشده مؤمن / 76
به دست آوردن حکمت در زندگی جویندگان کمال و آرزومندان رضوان الهی، دارای اهمیت بزرگی است؛ چرا که دارای فضیلت و شرف بسیاری است و آیه شریفه قرآن آن را به خیر کثیر توصیف کرده است: «وَ مَن يُؤْتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ أُوتِيَ خَيْرًا كَثِيرًا؛ و به هر كس حكمت داده شود، به يقين، خيرى فراوان داده شده است» (سوره بقره، آیه 269). بنابراین و با توجه به سخنی گهربار از امیرالمؤمنین (علیه السلام)، طلب حکمت ـ با چشم پوشی از منبع آن ـ از صفات مؤمنان است، آنجا که میفرماید: «حکمت گمشده مؤمن است. پس حکمت را بگیر ولو از اهل نفاق باشد»