اولویت نهادها، شناسایی و درمان فرهنگ بیمار جامعه 

شناسایی ناهنجاری های اجتماعی  و ریشه ها و زمینه های پیدایش آن ها و نیز تلاش برای حل و فصل و چالش های موجود فراروی جامعه از جمله اقداماتی است که می بایست نهادهای مدنی در اولویت برنامه های خود قرار دهند. چه آن که اگر تهدیدات و خطرات محسوس و نامحسوس، که جامعه را نابودی می کشاند به خوبی شناخته نشوند ممکن است افراد جامعه در معرض خطرها و آسیب های جدی قرار گیرند.

به عنوان نمونه اموری همچون به تاخیر افتادن سن ازدواج دختران، بی میلی پسران به ازدواج، زیاد شدن تعداد بیوه گان و فرزندان بی سرپرست و... از جمله آسیب هایی است که می تواند بنیان های جامعه را با چالش هایی عمیق مواجه سازد.

در مرحله بعد و پس از شناسایی آفت ها و تهدیدات فراروی جامعه، نهادهای مدنی می بایست با فکر و اندیشه جمعی به این جمع بندی برسند که با چه راهکارها و متدهایی می توان به مقابله با آن ها رفته و جامعه را از خطرات پیش رو نجات داد.

 طبق آماری که نقل شده است، تعداد بیوه گانی  - البته گاه به خاطر سن پایین آن ها حتی نمی توان نام بیوه را بر آن ها نهاد- که در کشور عراق در سن و شرایط ازدواج هستند به یک میلیون نفر و حتی بیشتر رسیده است. حقیقت آن است که به برکت آموزه های دینی و مذهبی، و اخلاق و آداب حاکم بر جامعه تا به حال آثار منفی این بحران اجتماعی چندان ظاهر نشده است و علائم سلبی این بیماری اجتماعی در جامعه سرباز نزده است.

در نتیجه می بایست هر چه سریع تر به فکر درمان و حل آن برآمده و با بصیرت افزایی و فرهنگ سازی به قبول تعدد زوجات -به اعتبار تنها راه شرافتمندانه که می توان مشکلات زنان جامعه را حل کند- به رویارویی با این تهدید برخاسته و آن را معالجه و درمان نمود.

نمونه دیگر معضلات اجتماعی مساله مسکن است. ساز و کار پیشنهادی ما برای حل مشکل مسکن این است که مسکن هایی با قیمتی مناسب و با قسط بندی بلندمدت در اختیار زنان جامعه قرار گیرد و برای تشویق فرزند آوری، تسهیلاتی از قبیل کاهش تصاعدی اقساط مسکن با تولد هر فرزند برای ایشان درنظر گرفته شود.

برای شناسایی مشکلات و تهدیدات می توان از روش هایی همچون گزارش گیری، پرسش نامه و آمار استفاده نمود تا بتوان همه مشکلات را رصد کرده و خللی در کارها و نتایج ایجاد نگردد. در واقع اگر آفت ها با نگاه تیز و با بصیرت شناسایی و درمان نشوند نتیجه ثمربخشی در پی نخواهد داشت و شاید نتیجه عکسی را به دنبال خواهند آورد.

 نهادهای مدنی می بایست از همه دردها و شکایات مردم استقبال کرده و حرف و سخن آن ها را شنیده تا بهتر بتوان مشکل را شناخته و برای درمان آن اقدام نمود. طبیعی است که تشخیص بیماری مهم ترین گام در راستای درمان هر بیماری است.

از آنجایی که یکی از اصول و ارکان نهادهای مدنی، ویژگی داوطلبانه بودن،غیر انتفاعی بودن و نیت احسان آن ها است، لذا  باید دانست که احسان ونیکی به مردم و مسرور و شاد کردن آنها، و بر طرف کردن گرفتاری و مشکلات آنان از بهترین راه هایی است که انسان را به خداوند متعال نزدیک می کند.[1]