اهداف نهادهای مدنی  

از آنجا که نهادهای مدنی، تشکیلاتی مردم پایه هستند لذا ماهیت این نهادها در تمامی مراحل تاسیس و استمرار بقاء خود و در راستای تامین اهداف اعلانی خود، نیازمند حمایت و پشتیبانی مردمی خواهند بود. عدم برخوردای این نهادها از چنان پشتوانه ای باعث رویارویی آن ها با مشکلات متعدد و چالش های فراوانی خواهد شد. وابستگی ریشه ای و تام این سازمان ها به مردم و جامعه موجب آن می شود تا حیات آن ها در فرض عدم حمایت از سوی مردم، با مخاطراتی جدی مواجه شده و حتی رو به زوال رود.

در نتیجه اهمیت و ضرورت شدید پشتیبانی مردمی، از مهم ترین کارویژه های این نهادها می توان به تعریف نهادهای مدنی، کارکردها، اهداف، فواید و آثار آن ها از طریق مجموعه ای مدون اشاره کرد. چنان اقدامی کمک می کند تا بتوان افکار عمومی را آگاه و اقناع کرده و انگیزه مشارکت مردم در این نهادها و نیز پشتیبانی ایشان از این نهادها را به وجود آورده و تشدید نمود. در ادامه به اهداف نهادهای مدنی بطور مختصر اشاره می کنیم:

1-     پوشش دادن به تمامی نیازهای ضروری جامعه

با توجه به آن که درگیر شدن و مصروف ساختن تمام نیروها در موضوع واحدی همچون مسائل سیاسی باعث می شود که بیشتر مسائل دیگر جامعه همچون مسائل فرهنگی و اجتماعی و دینی و اقتصادی و ورزشی و مسائل مهم دیگر جامعه- -که از حیث ارزش و اهمیت کمتر از مسائل سیاسی نیستند - بر زمین مانده و متولی جدی نداشته باشد، لذا نهادهای مدنی می توانند این بخش از نیازهای اجتماعی را پوشش داده و در راستای تامین آن ها تلاش نمایند.

2-     ایجاد زمینه های مساعد برای خدمات اجتماعی و خدمت رسانی عمومی به جامعه با هدف و انگیزه تقرب و نزدیکی به خداوند متعال

در حقیقت قصد تقرب به پروردگار جهان را می توان از جمله وجوه تمایز میان انسان مکتبی با دیگر افراد عنوان کرد. چرا که چنین کسی صرفا خواستار سروسامان دادن به خود نیست، بلکه می خواهد که زمینه های مناسب و مساعد برای همه ایجاد شود تا در سایه آن بتوانند به هدایت و تقرب برسند و به کمالات انسانی نائل آیند.

در ضمن باید دانست از آن جا که تشکیلات و سازمانهای سیاسی همچون احزاب و اصناف ظرفیت پذیرش وظایف و کارویژه های تمام نیروهای فعال در جامعه  را ندارند لذا درگیر شدن همگان در این گونه کارها باعث می شود که تنش و درگیری و لااقل موازی کاری در این کارها تشدید شود. در نتیجه برای کاستن از این گونه آفت ها باید نوعی تقسیم کار میان این نهادها و موسسات صورت پذیرد. در عین  حال باید حقوق سیاسی تمام افراد (همچون حق نامزد شدن، پست های مهم سیاسی گرفتن و دیگر حقوق) محفوظ بماند.[1]

3-     زمینه سازی برای ظهور حضرت مهدی (عج) و آماده سازی خویش برای حکومتی منظم و سازمان یافته بر اساس قواعد و اصول تمدنی

آن چیزی که امام عصر عج از شیعیانشان انتظار دارد آن است که خود را برای حکومتی منظم و سازمان یافته بر اساس قواعد و اصول تمدنی، آماده سازند. در نتیجه هر قدمی که در این راه برداشته شود مقدمه ای برای ظهور پر میمنت و مبارک ایشان می باشد. حضرت حکومتی را بر پا می کند که همه بشریت از عظمت و بزرگی این نظامِ برخوردار از سازمان و تشکیلاتی با مدیریت و سازماندهی قوی، مبهوت شده و همگان به بی نظیر بودن آن اقرار و اذعان کنند. آن گونه که ساحران فرعون وقتی عظمت و بزرگی معجزه حضرت موسی (ع) را دیدند تاب تحمل و مقاومت در برابر حق را نداشتند و به سجده افتادند.[2]

4-     نظارت بر اجرای دقیق وظایف و رسالت های موسسات و نهادهای دولتی

 در حالی که دیده می شود که گاه موسسات دولتی به وظایف خود پایبند نبوده و احیانا بر اساس مصالح و منافع حزبی و شخصی و زد و بند های سیاسی فعالیت نموده و از کارهای خود غافل مانده اند، نهادهای مدنی با نظارت و بررسی می تواند در رفع این گونه مشکلات نقش بسزایی داشته باشند.

5-     تربیت و پرورش نیروهای با کفایت برای اداره پست های مناسب کشور

نهادهای مدنی می توانند تربیت نیروهای بااخلاص و شایستگی، و برخوردار از دانش و تجربه کارشناسی (تعهد و تخصص) و همچنین برخوردار از روحیه خستگی ناپذیری و تلاش مستمر را برای تامین نیازهای نهادهای حاکمیتی وجهه همت خود قرار دهند.

6-     پیگیری مصالح و منافع عمومی

با توجه به عملکرد سوء احزاب و گروه های رسمی سیاسی، اعتماد ملت ها به ایشان تا حدود زیادی کاسته شده است. همین مساله سبب آن شده است این گروه ها تا حدود زیادی کارایی خود را از دست داده و مردم به نهادهایی روی آورند که قول و عمل صادقانه ای داشته باشند و مصالح و منافع عمومی را بر مصالح و منافع خود ترجیح بدهند.

با توجه به موارد فوق الذکر می توان ادعا کرد که مسیر را معین می کنند و هرگونه غفلت از این اهداف باعث انحراف و دور شدن از مسیر اصلی و صراط مستقیم می شود. از همین روست که قرآن کریم و اهل بیت عصمت و طهارت (ع) بر اهمیت ذکر و یاد خداوند متعال تاکید می کنند و بهترین اعمال را یاد پروردگار معرفی کرده اند. چه آن که هدف و غایت، اوست و ذکر و یاد او -که مقصد و هدف اصلی است- موجب آن می شود تا همیشه متذکر بوده و با شناخت صحیح مسیر و طریق، به بیراهه ها منحرف نشویم.